Diyabetlilere ‘Tip 1 Diyabet ile Yaşam Sanatı-1’ konulu söyleşi yapıldı

Tarih: 4 Nisan 2022 Pazartesi 17:58

Mersin Büyükşehir Belediyesi Kongre ve Sergi Sarayı’nda Prof. Dr. Olgu Hallıoğlu moderatöründe ‘Tip 1 Diyabet ile Yaşam Sanatı-1’ başlığı adı altında Doç. Dr. Özlem Elvan, Uzm. Dr. Aybüke Tuğçe Mustan, Dyt. Belgin Akpulat ve Hemşire Serpil Demir ile diyabet hastalarına ve ailelerine bilgi amaçlı söyleşi gerçekleştirildi. Söyleşiye katılan diyabet hastaları ve aileler sunuma odaklanarak soru ve cevap şeklinde fikir sahibi oldu. Tip 1 diyabetli ailelere sağlanan sosyal ve ekonomik destek konularını içeren söyleşiye, Mersin Kent Konseyi Başkanı Ayferi Tuğçu ve ekibi kusursuz ev sahipliği yaptı. Prof. Dr. Olgu Hallıoğlu, ‘Tip 1 Diyabet ile Yaşam Sanatı-1’ önemli bir konu olduğunu belirterek, diyabet hastası çocukları hayata daha kolay adapte ettiğini öne sürdü. Tip 1 Diyabet annesi Doç. Dr. Özlem Elvan, diyabet hastalığını ‘Uzun ince bir yoldayım. Gidiyorum gündüz gece. Bilmiyorum, ne haldeyim. Gidiyorum gündüz gece’ türküsüne benzeterek izleyicilere türküyü dinletti.

ELVAN: “TABİ SAĞLIKÇI OKURYAZAR OLMANIN ÇOK BÜYÜK AVANTAJLARI YAŞADIM”

6 Ağustos 2020’den beri Tip 1 diyabet hastası çocuğun annesi olduğunu belirten Doç. Dr. Özlem Elvan, “Herkeste olduğu gibi ilk başlarda çok üzüldük. Covid-19 döneminde bizim içinde zor oldu. Dedik ki bu iş üzülmek ile olmayacak. Biz bunu nasıl daha iyi hale getirebiliriz. Tabi sağlıkçı okuryazar olmanın çok büyük avantajları yaşadım bu süreçte. Bazı şeylere daha çok hızlı bir şekilde adapte oldum. Çok daha çabuk ulaşabildim güvenilir kaynaklara. Maddi manevi gece gündüz bitmeyen bir mesaisi var. Hipertansiyonu hastası olursunuz, ilacınızı kullanırsınız, beslenmenize dikkat edersiniz, egzersiz yaparak gerisini pek düşünmezsiniz. Ama diyabet öyle bir şey değil. Gece, gündüz hayatınızı alt üst ediyor. Önceden bende öyle alt üst ettiğini düşünüyordum. Artık bir yaşam şeklimiz oldu. Böyle olunca ne yapabiliriz. Ben bağlantılar kurarak çabuk ulaştım. Ulaşamayanlar içinde nasıl ulaşabilirler diye çalışmalar yaptık” dedi.

“ŞEKERİMİZİN BİR YÜKSEKLİK SORUNU VAR BİR DE DÜŞÜKLÜK SORUNU VAR”

Tip 1 diyabet için ne olduğu konusunda bilgi veren Elvan, “Şekerimizin bir yükseklik sorunu var bir de düşüklük sorunu var. Biz tanı aldığımızda iki şey ile karşılaşıyoruz. Bir taraftan şekerimizi yükselmemiz gerekirken diğerini de düşürmemek gerekiyor. O kadar zor bir olay ki. Yani şekerimiz düştüğü an çok hızlı yükseltebiliyoruz. Ama yüksek şekerimizi düşürmekte çok zorlanıyoruz, saatlerimizi alıyor. Yüksek şeker önümüzde 5-10 yıl sonra sıkıntılar çıkaracak. Neden bu oluyor ona gelelim. Pankreasımızdaki beta hücreleri bir sebeple fonksiyonunu yitirdi. Bizim insülin hormonumuz yok oldu ya da çok azaldı. İkincisi tükenmişlik sendromu. Ailelerin maddi manevi durumu çok fazla. Tedavi süreci düşünülünce bu 1 yıl ya da 5 yıl değil ömrümüz boyunca bizimle beraber. Gece uykuda olan çocuğumuzun şekeri düşer mi yükselir mi korkusu da var. Bazıları hacı, hocaya giderek üfleterek iyileşeceğini sanıyor. Tıp alanında hiçbir bitki bu hastalığı düzelttiğini görmedik. Keşke olsa bizde kullansak ama yok. Ama ben inanıyorum ki bu kadar tıp geliştikçe Tip 1 hastalık iyileştirilmese bile daha kolay çözümler olacak diye düşünüyorum. Yeni teknolojiler çıkacağına inanıyorum. İnanıyorum ki iki tane ayrı hormonu veren pompalar çıkacak sensörler ucuzlayacak” şeklinde konuştu.

AKPULAT: “EVDE PİŞİRİLEN BÜTÜN EV YEMEKLERİ ÇOCUĞUNUZA UYUMLU”

Diyabette temel beslenme öğeleri hakkında bilgi veren Dyt. Belgin Akpulat, “Diyabette beslenme dediğimizde herkes farklı şeyler yapağımızı düşünüyor. Ben hep diyorum ki diyabette beslenme en sağlıklı beslenme diyorum. Sağlık yaşam için yapmamız gerekenleri bu grupta toplayabiliriz. Sadece diyabetli olmanıza gerek yok. Normal bir beslenme diyabette uyguluyoruz. Aile ‘Çocuğum bunu yemeyecek bunu yiyecek gibi şeylerle tereddüde düşüyoruz’ diyorlar. Aslında evde pişirilen bütün ev yemekleri çocuğunuza uyumlu. Günümüzde sağlıklı beslenmeyi rutin hale getirmeliyiz. Sağlıklı beslenme tabağımız nasıl olmalı. Doğru zamanda doğru yerde yeterli miktarda besin seçtiğimizde biz sağlıklı beslenmeye girmiş oluyoruz. Her bir bireyin enerji besin ihtiyacı kişiye göre değişmekte. Şu kadar yemek köfte yiyeceksin çok yanlış bir durum. Diyabetli ya da normal bir çocuk beslenme miktarı aynı. Çünkü büyüme ve gelişme çağında. Daha öncesinde diyabette ‘bunu yiyeceksin onu yemeyeceksin’ kısıtlamalar getiriyorduk. Eğer karbonhidrat sayımımızı yapıyorsak böyle bir kısıtlamamız yok. Günlük yiyecek baklagil, süt, ekmek olsun karbonhidrat alıyoruz. Çocukların ihtiyaçlarını günlük yüzde 45’ini karşılıyoruz. Proteinlerde dokularının gelişmesi için veya vucud onarımının yapılması için gerekli besin grubu kas dokusunu oluşturuyor. Et ürünleri, yumurta, süt, ayran, kuru baklagiller protein grubuna giriyor. Yağ olarak da enerjisi yüzde 35’in altında olması gerekiyor. Bir yemek tabağı yaptığımızda tabağımıza baktığımızda sebze ve meyve ağırlı olması gerekiyor. Et tabağımızda da çoğu sebze meyve oluşması gerekiyor. Kan şekerimizin hedef düzeylerinin altında veya üstünde olduğu zaman insülin dozu bizim için çok önemli, bunu artırıp azaltmak gerek. Bu bir süre sonra alışkanlık haline geliyor. Bir çocuk diğeri arasında ağırlıklı insülin farklılığı olabiliyor. Çünkü fiziki-hareket farklılığı oluyor. Yaşam tarzı bunarlın hepsini etkiliyor” ifadelerini kullandı.

DEMİR: “ÇÖZGER RAPORUNU DOKTORUNUZDAN SEVK İSTEDİĞİNİZ TAKDİRDE BAŞVURUDA BULUNABİLİYORSUNUZ”

Aile Sosyal Politikalar Bakanlığının Engelli Bakım Biriminde hemşire olarak çalışan Serpil Demir ise “Çocuklar için ÇÖZGER raporu var. ÇÖZGER Yönetmeliği’nin amacı, çocukluk döneminin gelişim süreci nedeni ile erişkin dönemden farklılık göstermesinden dolayı özel gereksinimleri (engelleri) olan çocukların gereksinimlerini erişkinlerden farklı şekilde belgelenerek sağlık, eğitim, rehabilitasyon, diğer sosyal ve ekonomik haklara, hizmetlere erişimlerinin sağlanmasıdır. Çocukların engel oranı değil gereksinimli oranı baz alınmakta. Tip 1 Diyabet çocuklarımızda özel koşul gereksinimi olan çocuklar kapsamında değerlendirilmekte ve rapor olarak da yüzde 90, yüzde 99 oranı belirlenmekte. ÇÖZGER raporuna nasıl başvuru yapılır. Hastanelerden randevu nasıl alınıyor ise 182 numara ile randevu oluşturuyorsunuz sonra e-nabızdan yapabiliyorsunuz. Ya da takip olduğunuz doktorunuzdan ÇÖZGER raporu sevk istediğiniz takdirde başvuruda bulunabiliyorsunuz” dedi. Söyleşi sonunda, Mersin Kent Konseyi Başkanı Ayferi Tuğcu tarafından sunuculara plaket takdim edildi.