Kestane tezgaha düştü, satıcılar ’Çin kestanesi’ne karşı uyardı

Tarih: 17 Kasım 2022 Perşembe 17:37

Haber-Emrah Birgül

Kasım ayının son yarısına girildi. Mersin'de yaz aylarında 30 derecelere yükselen termometreler, son günlerde 20 derecelere kadar düştü. Havaların serinlemeye başlamasıyla birlikte kış aylarının vazgeçilmezleri arasında yer alan kestane de tezgahlardaki yerini aldı. Geçen yıl kilosu ortalama 40 TL'den satılan kestanenin bu yılki kilogram fiyatı 80 TL oldu. 100 gramlık pişmiş kestane ise tezgahlarda 15 TL'den satışa sunuldu.

"TÜRKİYE'DE EN İYİ KESTANE SİNOP'TAN YETİŞİR"

Akdeniz'de İstiklal Caddesi üzerinde 47 yıldır tezgahta kestane satışı yapan Mustafa Yılmaz gazetemize konuştu. Mersin'de kış aylarının İç Anadolu Bölgesi'ndeki gibi sert geçmediğine dikkat çeken Yılmaz, "Ona rağmen Mersin ve Adana'da da hemen hemen Ankara kadar kestane tüketimi var. Şu anda İstanbul ve Ankara'da insanlar soğuktan dolayı elleri cebinde gezer. Mersin'in kışı çok etkili geçmez" dedi. Bu sezon da satışlara başladıklarını sözlerine ekleyen Yılmaz, "Kestane akışı başladı. Bizim sattığımız kestane şu anda İzmir'in Ödemiş ilçesinden geliyor. Ama kestane hemen hemen Türkiye'nin her yerinde yetişiyor. Ödemiş'in yanı sıra Sinop, Bartın, Bolu, Aydın ve Antalya'nın yaylalarında da kestane yetişir. Ama Türkiye'de en iyi kestane Sinop'tan yetişir. Biz ona 'kuzu kestane' deriz. Ondan sonra da İzmir ve Aydın gelir" diye konuştu.

"EVİNDE SOBA OLMAYANLAR TEFLON TAVADA VEYA FIRINDA DA YAPABİLİRLER"

Gelişen teknolojiyle birlikte geleneksel odun sobalarının kullanımı da her geçen gün azaldı. Odun sobalarının yerini klimalar ve doğalgaz petekleri aldı. Kestane satıcısı Yılmaz, evinde soba olmayan vatandaşlara kestane pişirimiyle ilgili yöntemlerden bahsederek, "Ben 50 yıldır bu kestaneyi sobada pişiriyorum. Onun tadını hiçbir şey vermez. Ama evinde soba olmayanlar teflon tavada veya fırında da yapabilirler. Teflon tavanın kapağını kapatırlarsa ya da kestaneyi tepside fırına verirlerse odun sobasında pişmiş gibi olur. Ama her şeyden önce yıkamaları gerekir. Kestaneyi yıkamazlarsa kabuğunda çamur kalır. Öncelikle yıkamaları veya silmeleri lazım. Daha sonra da 2-3 saat suda bekletmelerini öneririm. Ardından bıçakla çizip, pişmeye bırakabilirler" şeklinde konuştu.

"BİR KESE KESTANEYİ 15 TL'DEN SATIYORUZ"

Kestanenin bu yılki fiyatlarına ilişkin bilgiler de aktaran Yılmaz, "Geçen yıl pişmiş kestanenin kilosu 100 TL'ydi ama sezon sonuna doğru 60-70 TL'ye kadar geriledi. Pişmemiş olanın kilosu ise 35-40 TL'ydi. Ama bizi geçen sene Çin kestanesi çok kötü etkiledi. Kilosu 25-30 TL'ydi. Ucuz olduğu için insanlar onu tercih etti. Geçen sene kestane fiyatları bu yıla kıyasla daha düşüktü. Bu yıl kestanenin kilosunu 65-70 TL arasında alıyoruz, 80 TL'ye satıyoruz. Pişmiş kestanenin kilosu ise 150 TL. Pişmişini genelde kiloyla değil, kağıt keselerde satıyoruz. Bir kese kestane hemen hemen 100 grama denk geliyor. Yani bir kese kestaneyi 15 TL'den satıyoruz" diye konuştu.

ÇİN KESTANESİNE DİKKAT!

Türkiye'nin dört bir yanında kestane satıcılarının tepki gösterdiği Çin kestanesine bir tepki de Yılmaz'dan geldi. Yılmaz, "İnsanların dikkatli olması gerekiyor. Ondan sonra 'açılmıyor' diyorlar, 'içi acı' diyorlar. Gelip 'bu kestane niye pişmiyor' diyorlar" ifadelerini kullanarak, Çin kestanesinin kalitesiz bir ürün olduğuna dikkat çekti. Önceki yıllarda Çin kestanesine karşı tepki gösteren Adana Kabzımallar Odası Başkanı Başkanı Ali Batman ise "Biz elimizden geldiği kadar Çin malını hale sokmuyoruz ve sokmayacağız. Bizim Türkiye’de yetişen kestaneler her tarafa yeter. Çin’den gelmesine gerek yok" demişti. Türkiye'deki sokak satıcıları ve kabzımallar, Çin kestanesinin Türkiye'deki satışının tamamen engellenmesini istiyor. Çin kestanesini Türk kestanesinden ayıran 5 temel özellik yer alıyor. Buna göre; Çin kestanesinden su aktığı, görünüşünde farklılık olduğu, tatsız olduğu, kabuğundan zor ayrıldığı ve piştiğinde köpürdüğü belirtiliyor.

MERSİN'DE DE KESTANE ÜRETİMİNE HIZ VERİLDİ

Mustafa Yılmaz öte yandan Mersin'de de üretimlerin başladığını belirterek, "Mersin'de varmış ama ben daha ufak olduğunu duydum. Henüz görmedim. Yukarı yaylalarda varmış. Ama fidanlar ufakmış" dedi. Yılmaz'ın dikkat çektiği Mersin'deki üretim, Erdemli'nin yüksek kesimlerindeki Sarıkaya Mahallesi'nde başladı. Küresel iklim değişikliğini göz önüne alan Mersinli üreticiler, gelir getirici bir ürün olarak kuraklığa dayanıklı olan kestane üretimi için kolları sıvadı. Üreticiler, ürünleri ilerleyen süreçte yaygınlaştırmayı hedefledi. Üreticilere, verim ve kalitenin arttırılmasına yönelik teknik destek de sağlanacak. Bu kapsamda Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri tarafından çalışma başlatıldı.

"PROJELER YAPARAK ÜRETİM ALANLARININ GENİŞLETİLMESİNİ İSTİYORUZ"

Yapılan çalışmayla ilgili bilgi veren Erdemli İlçe Tarım ve Orman Müdürü Mesut Yıldız, "Kestane çok fazla suyu sevmiyor, rutubetli ortamı sevmiyor. O yüzden bizim yayla bölgelerimizde bin rakım üzeri ve rutubetin az olduğu bölgelerde, 3 yaşına kadar sulama istiyor ama 3 yaşından sonra su da istemiyor. Malum dünyada küresel bir iklim değişikliği var ve su çok önemli. Bu bölgede sulama imkanımız kısıtlı olduğu için yaylalarımızda kestanenin üretim alanlarını arttırarak hem ekonomiye katkı sağlamak hem de üreticilerimizin gelirine bir destek olmak amacıyla kestanenin saha çalışmalarına yardımcı olup projeler yaparak üretim alanlarının genişletilmesini istiyoruz" diye konuştu.

"ÜRETİMİNİ VE DİKİMİNİ ÇOĞALTACAĞIZ"

Üreticilerden Nihat Teke, atıl arazisine 2013 yılında kestane bahçesi kurduğunu belirterek, "İçindeki otları biçiyoruz, budamasını yapıyoruz. Başka hiçbir masrafı yok, sezonda da fiyatı 70 ila 80 lira arasında. Bu yılda çok şükür" dedi. Üretimin yaygınlaşmasına öncülük eden üreticilerden Zeki Muti ise "Erdemli İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğümüzle beraber bu kestanelerimiz Erdemlimize ve köylerimizin ekonomisine büyük bir katkı sağlayacak. Üretimini ve dikimini çoğaltacağız" diye konuştu.

"BAZI KITALARDA KESTANE HALA PATATES YERİNE KULLANILABİLİYOR"

Mersin'de yaşayan Uzman Diyetisyen İrem Yıldız ise gazetemiz okurları için kestanenin beslenme üzerindeki etkisini anlattı. Kestanenin taşıdığı özelliklere değinen Yıldız, "Kestane, binlerce yıldır çiğ, kavrulmuş, öğütülerek un haline getirilmiş bir şekilde kullanılabilen bir besin kaynağı. Kestane, çok düşük bir yağ oranına sahip. Bu özelliğiyle de kuruyemiş ve yağlı tohumlardan ayrılıyor. Üstelik tuz oranı düşük ve iyi bir karbonhidrat olan bir nişasta kaynağı. Toplam bileşimin yaklaşık yüzde 50’sinin nişasta olması nedeniyle bazı kıtalarda kestane hala patates yerine kullanılabiliyor" diye konuştu.

GÜNDE 2-4 ARASI KESTANE TÜKETİMİ ÖNERİLİYOR

Kestanenin C vitamini açısından da zengin olduğunu vurgulayan Yıldız, "Yarım bardak çiğ kestane, kişilerin günlük alması gereken C vitamini miktarının yüzde 35-45'ini sağlar. Pişirilirken C vitaminini kaybedebiliyor ancak hala iyi bir antioksidan kaynağı olmaya devam ediyor" dedi. Yıldız, kestanenin beslenme ve insan sağlığı üzerindeki etkisine de değinerek, "Kişileri mavi ışığın zararlarına karşı korur. Kestane, sağlık açısından pek çok faydası olan iyi bir lif kaynağıdır. Test tüpü çalışmalarından elde edilen sonuçlar da kestanede bulunan antioksidanların anti-tümör özelliklere sahip olabileceğini, bu sayede kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını baskılamaya ve kanser hücresi ölümünü uyarmaya yardımcı olabileceğini düşündürüyor. Kestane yüksek nişasta içerdiğinden; tüketilirken miktarına dikkat edilmeli. 2 orta boy kestanenin 1 ince dilim ekmeğe eş kaloride olduğu düşünülerek çok fazla miktarda tüketmemeye özen gösterilmelidir. Gün içerisinde gece öğünleri yerine gündüz saatlerindeki ara öğünlerde tüketimi ve günde 2-4 kestaneyi aşmamaları, okuyucular için faydalı bir öneri olacaktır" ifadelerine yer verdi.