Yeni Evim Kampanya’sına ’rayiç bedel’ engeli

Tarih: 19 Ocak 2023 Perşembe 18:28

Haber-Emrah Birgül

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ortak çalışmalarıyla hayata geçirilen 'Yeni Evim Konut Finansman Programı' kapsamında konut almak için kullanılacak kredi miktarı 3 bölgeye ayrıldı. 2'inci bölgede yer alan Mersin için kullanılabilecek kredi miktarı azami 3 milyon TL olarak belirlendi. Ancak proje, Türkiye'nin birçok ilinde olduğu gibi Mersin'de de karşılığını bulamadı. Mersin'de gayrimenkul sektörünün önde gelen firmalarından Arcity Şirketler Grubu Kurucu Ortağı Hazel Akdağ'la 'Yeni Evim Projesi'nin önünde engel olarak görülen 'rayiç bedel'in detaylarını konuştuk.

"ŞU ANDA 150 BİN VEYA MAKSİMUM 300 BİN TL GİBİ KREDİ LİMİTLERİ TANINIYOR"

Uzun yıllardır kazandıkları sektörel tecrübe, bilgi ve birikimlerini gayrimenkul, inşaat, yönetim, mimarlık ve danışmanlık hizmetleriyle geleceğe taşıdıklarını belirten Hazel Akdağ, gayrimenkul sektöründe son yıllardaki en parlak yılın 2019 olduğuna dikkat çekti. O süreçte ev fiyatlarının ve kredi oranlarının düşük olduğunu belirten Akdağ, son 3 yıldır fahiş fiyatlarla karşı karşıya olduklarını vurguladı. Vatandaşların son yıllarda ev alma noktasında ciddi sıkıntılar yaşadıklarını kaydeden Akdağ, "3 yıl önce faizler 0,64 oranına düşmüştü. Şu anda hem kredi miktarlarının bankalar tarafından düşürülmüş olması hem de ev fiyatlarının fahiş oranda artmış olması ev alımını oldukça etkiledi. Eskiden bir ev için kredi başvurusunda bulunan bir kişi, konutun yüzde 70-80'ine kadar kredi miktarları çekilebiliyordu. Ancak şu anda artık çok komik rakamlar; 150 bin veya maksimum 300 bin TL gibi kredi limitleri tanınıyor" dedi.

"ELİNDE NAKDİ BULUNAN YATIRIMCILAR EV ALABİLİR DURUMA GELDİ"

2 milyon TL'lik ev almak isteyen bir kişinin şu anda 300 bin TL civarında kredi kullanabildiğine dikkat çeken Akdağ, "O kısımda da belirli bir oranda geliri ve kefili olması gibi şartlar aranıyor. Bankaların kredi miktarlarını düşürmelerinden kaynaklı kredili ev alımları da doğal olarak sekteye uğradı.  Şu anda ancak elinde nakdi bulunan yatırımcılar ev alabilir duruma geldi. Faiz oranları da inanılmaz bir yükselişte. Yeni Evim Kampanyası'yla 0,69 kredi oranından kredi vereceklerini söylüyorlar ancak onların da şartları oldukça ağır. Bu nedenle maalesef o şartlara uyan ve ev almak isteyen bir kişiyle henüz karşılaşamadım" diye konuştu.

"MALİYETLER ARTINCA SON YILLARDA EV FİYATLARI DA OTOMATİK OLARAK ARTTI"

Konut fiyatlarındaki 'fahiş fiyat artışının' nedenlerine de değinen Akdağ, "Gayrimenkul sektörü, enflasyona her zaman yenik düşen bir sektör. Bunun temeline baktığımızda; döviz kurlarının Türk lirası karşısında oldukça artmış olmasını görüyoruz. Bu durum maliyetleri artırıyor. Artışlar, otomatik olarak inşaat sektörüne yansıyor. Müteahhitlerin maliyetleri artınca son yıllarda ev fiyatları da otomatik olarak arttı. Ana nedenimiz bu. İkincisi ise yabancıların Mersin'e göç etmesi. Birçok kentte benzer bir durum var ama Mersin için özellikle ikinci sebep bu. Örneğin geçen senelerde 5 bin liraya verdiğimiz kiralık bir daireyi; Rus, Ukraynalı ve Suriyeli gibi kişilerin göç oranının artmasından kaynaklı 15 bin liralara vermeye başladık. Bu iki neden çok önemliydi" ifadelerine yer verdi.

"BU SÜREÇTE MÜTEAHHİTLERİN KAMPANYAYA YANAŞMAK İSTEMEDİKLERİNİ GÖRÜYORUZ"

Ev almak isteyen orta gelirli vatandaşların bekledikleri karşılığı bulamadıklarını belirterek, 'Yeni Evim Projesi'ne ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Akdağ, "Bu ayın başından beri bana çok talep geldi. Mesaj atanlar, arayanlar oldu. Proje kapsamındaki sıfır evleri soranlar, 'biz de almak istiyoruz' diyenler oldu. Ama henüz bir sonuç yok. Öncelikle müteahhitlerin de bu projeyi kabul etmiş olmaları gerekiyor. Kampanyada, 'yüzde 10'unun peşinat, yüzde 90'ının kredi olarak verileceği' söyleniyor. Bunun için yüzde 90'ına müteahhit firmaların fatura kesmeleri gerekiyor. Müteahhitlerin bu süreçte zaten maliyetleri oldukça arttı, elleri kolları bağlandı. Bu süreçte müteahhitlerin kampanyaya yanaşmak istemediklerini görüyoruz" dedi.

"RAYİÇ BEDEL YÜKSEK GÖSTERİLDİĞİ ZAMAN MASRAFLAR ARTMIŞ OLUR"

'Rayiç bedel' nedeniyle yaşanan sıkıntılara da değinen Akdağ, "Kampanya kapsamında bir konutun yüzde 90'ını kredi olarak çektiğimiz zaman, o konutun kredi miktarının rayiç bedel olarak gösterilmesi gerekiyor. Örneğin 2 milyonluk bir ev aldığımızı varsayalım; bunun 1 milyonunu kredi çekiyorsak, 1 milyonunun rayiç bedel olarak gösterilmesi lazım. Eğer 2 milyon TL'lik bir evin yüzde 90'ı için kredi kullanacaksam; bu tutar 1 milyon 800 bin TL'ye denk geliyor. Bu durumda müteahhidin 1 milyon 800 bin TL'lik rayiç bedel göstermesi gerekir.  Otomatik olarak müteahhidin keseceği fatura miktarı artar. Bu da benim alacağım ev için ödemem gereken tapu harçları gibi birçok harcamaya yansır. Yüksek gösterildiği zaman hem benim hem de müteahhit firmanın masrafları artmış olur" ifadelerine yer verdi.

"MÜTEAHHİTLERİN KAR ORANLARI DA ŞU ANDA MİNİMUM SEVİYELERDE"

Kamuoyunda '2 milyon TL'lik evin rayiç bedeli 600 bin TL olarak gösteriliyor. O zaman 600 bin TL'ye mal olan evi 2 milyon TL'ye satıyorlar' şeklindeki yorumlara da değinen Akdağ, "Böyle bir şey olsaydı herkes müteahhit olurdu. 3-5 kişi bir araya gelip ev yapardı. O işler o kadar kolay olmuyor. Müteahhitlerin işleri de karşıdan göründüğü kadar kolay değil. Çünkü maliyetler son 2 yılda müthiş artmış durumda. Müteahhitlerin kar oranları da şu anda minimum seviyelerde" dedi.

1 MİLYON 800 BİN TL'YE 72 BİN TL TAPU HARCI MASRAFI ÇIKIYOR!

Yeni Evim Projesi kapsamından faydalanmak isteyen Mersinliler için 1 yıl Mersin'de ikamet etme şartı aranırken, evlerin ise 5 yıl boyunca satılamayacağı belirtildi. Koşulları karşılayan ve kampanyaya başvuran kişilerden yüzde 10 peşinat alınacağı vurgulandı. Bu durumda, 2 milyon TL'lik bir ev almak isteyen ve 1 milyon 800 bin TL kredi kullanmak isteyen bir kişinin yalnızca ödemesi gereken tapu harcı hesaplandığında; ortaya 36 bin TL'lik bir rakam çıktı. Satıcının ödemesi gereken 36 bin TL'lik tapu harcı da hesaba katıldığında, ödenmesi gereken toplam tutar 72 bin TL'yi buldu. Sektör temsilcileri, müteahhit firmaların artan giderler nedeniyle rayiç bedelleri düşük gösterdiğine dikkat çekti.

BAKAN 'KANGREN' DEDİ VE EKLEDİ: "ÇOK CİDDİ BİR ÇALIŞMAMIZ VAR"

Önceki hafta Kabine Toplantısı sonrası açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, tapuda konut rayiç bedellerinin düşük gösterilmesi konusunun 'Türkiye'nin kangren konularından biri' olduğunu ifade etti. Bu konuda ciddi çalışmalar içerisinde olduklarına dikkat çeken Bakan Nebati, "Konut fiyatlarının yükselmiş olması, rayiç bedelleriyle gerçek fiyatlar arasındaki marjı çok genişletti. Bu konuda elimizde çok sağlam veriler var. Satıcı da alıcı da dikkat etsin. Bu kangrenin üzerinden gelecek çok ciddi bir çalışmamız var" dedi.