Mersin’in Yapı Stok Envanteri Nerede?

Tarih: 26 Şubat 2023 Pazar 16:53

Haber-Cihan Barış Budak

2023'ün Şubat ayında Kahramanmaraş'ta ve Hatay'da meydana gelen depremler Mersin'de de sarsıntı yarattı. Yer bilimciler, ilerleyen süreçlerde Adana ve KKTC'de de deprem beklediklerini belirtirken, "Mersin, olası bir depremden ne kadar etkilenir" sorusu gündeme geldi. Geçtiğimiz haftalarda "Artık depremi değil, binaları konuşmalıyız" diyen TMMOB'a bağlı İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şube Başkanı Gülçin Barbaros Ak'la kentteki binaları konuştuk. Gazetemize açıklamalarda bulunan Ak, kentin Yapı Envanter Stoku'nu işaret ederek; "İleride olası bir depremde enkaz bölgesi olmamak adına bu çalışmaların bir an önce tamamlanması gerekiyor" dedi.

MERSİN EKİBİ, İSTANBUL'DA DEPREM BİLİM ÜST KURULU TOPLANTISI'NA KATILDI

Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer de geçtiğimiz günlerde önemli açıklamalarda bulundu. Büyükşehir Belediyesi bünyesinde 'Afet Yönetimi ve Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı' kurma kararı aldıklarını vurgulayan Seçer, "Bugüne kadar yapılması gereken, yapılmamış tüm çalışmaları başlattım. Bu çalışmalarımızın bizzat takipçisi olacağım" dedi. Daha sonra 'Afet ve Acil Durum Eylem Planı' çalışmalarına başladıklarını duyuran Seçer, "İstanbul Büyükşehir Belediyemizin daveti üzerine teknik heyetimiz Deprem Bilim Üst Kurulu Toplantısı'na katılacak" açıklamasında bulundu. Geçtiğimiz günlerde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na da çağrıda bulunan Seçer, yapı stokunun durumunu laboratuvar testleriyle belirlemesi ve riskli binaların dönüştürülmesi gerektiği belirtmişti.

"MERSİN'İN HENÜZ BİR DEPREM MASTER PLANI YOK"

1999'da yaşanan büyük depremin ardından bugüne kadar Türkiye'de 6 büyük deprem daha yaşandı. 9 Ağustos 2011 tarihinde toplanan Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu'nda Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı kabul edildi. Gazetemize konuşan İnşaat Mühendisleri Mersin Şube Başkanı Gülçin Barbaros Ak, Mersin'in henüz bir 'Deprem Master Planı'nın olmadığını vurgulayarak; "Bu plana göre 2017 yılında binaların envanterinin belirlenmiş olması, 2023 yılında da bu Eylem Planı'nın tamamlanmış olması gerekiyordu. Bu aslında Türkiye genelindeki bütün iller için geçerli. İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) dediğimiz bir durum da var. Bunların hepsi bir arada düşünüldüğünde, Mersin özeli için konuşuyorum; bunlardan bazıları plana göre gerçekleştirildi, bazıları ise gerçekleştirilmedi. Gerçekleştirilmeyen şeylerden bir tanesi Yapı Envanter Stoku. Bizim Yapı Envanter Stokumuz mevcut değil. Bu ne demek? Bizim Deprem Master Planı'nın ilk aşamasını daha tamamladığımız anlamına geliyor demek" diye konuştu.

"BİZ ASLINDA ÖZEL NİTELİKLİ BİNALAR İÇİN BİR ADIM ATILMASINI İSTİYORUZ"

Söz konusu Eylem Planı'nın ifade ettiği noktalara değinen Ak, "Öncelikli olarak il özelindeki okullar ve hastaneler gibi kamu kurumlarının envanterlerinin belirlenmesi gerekiyor. Daha sonra da konutlar ve ticari yapılar gibi özel nitelikli yapılan envanterlerinin belirlenmesi gerektiği açık ve net şekilde ifade ediliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, kamu kurumu niteliğindeki binaların çalışmalarına zaten başlamış durumda. Bir yandan bu envanter çalışmaları devam ediyor. Ancak özel nitelikli binalar; yani vatandaşların yaşam alanlarını oluşturan konutlar ve iş yerleri konusunda herhangi bir adım atılmadı. Biz aslında bu adımın atılmasını istiyoruz. Kamu kurumu niteliğindeki binalar tabii ki çok önemli. Çünkü deprem sonrası en çok kullanılan alanlar oralar. Ancak yaşadığımız alanlar bu diğer kısmı içeriyor" diye konuştu.

"ZOR DEĞİL; BU ÇALIŞMALAR DAHA ÖNCE İZMİR'DE YAPILDI"

Kentin 'Yapı Envanter Stoku'na ilişkin açıklamalarını sürdüren Ak, "Biz bununla ilgili yıllardır adım atmaya çalışıyoruz. Ancak umarım çağrılarımız duyulur. Depremler, bazı şeylerin öncelikli olarak görülmesine neden oluyor. Bazı şeyler, başımıza gelmediği sürece önem kazanamıyor. Yaşadığımız bu depremlerin de şimdi bazı şeylerin önemini yeniden canlandırdığını görüyoruz. Vatandaşlarımızın da bu konuya daha çok önem vereceğine inanıyoruz. Burada özellikle Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere, ilçe belediyeleriyle İnşaat Mühendisleri Odası arasında yapılacak olan işbirliğiyle bu işin çözüme kavuşması çok zor bir durum değil. Çünkü daha önceden yapılmış uygulamaları mevcut. İnşaat Mühendisleri Odası olarak bunu yapabiliyoruz ki daha önce de yaptık. Nerede yapıldı? Bayraklı Depremi'nden sonra İzmir'de bu çalışmalar yapıldı. Yine İstanbul'da benzer çalışmalar yapıldı ve şimdi de Eskişehir'de yapılıyor" ifadelerine yer verdi.

"1999 YILINDAN SONRA GÜNDEME GELEN BİR EYLEM PLANI'NDAN SÖZ EDİYORUZ"

Bu çalışmaların işbirliğiyle tamamlanabilecek çalışmalar olduğuna dikkat çeken Ak, "Bu eylem planları zamanında tamamlanmış olsaydı belki bu tabloyla karşı karşıya kalmayacaktık. Çünkü Eylem Planı'nın tamamlanma yılı 2023. Biz ise bu depremi 2023 yılında yaşadık. 1999 yılından sonra gündeme gelen bir Eylem Planı'ndan söz ediyoruz. 2023 yılına kadar İzmir'de, Malatya'da, Elazığ'da, Düzce'de, Van'da depremler yaşadık. Son olarak da Pazarcık Depremi'ni yaşadık. Bunların toplumsal hafızalarda önemini yitirmemesi gerekiyor. Önemini yitirmeden bizim bu işlemleri bir an önce tamamlamamız gerekiyor" diye konuştu.

"İŞBİRLİKLERİ, İŞİN DAHA RAHAT İLERLEMESİNE OLANAK TANIR"

Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin yanı sıra Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'yle de işbirliği içerisinde çalışmalar yürütebileceklerini sözlerine ekleyen Ak, "Bu da olasıdır. Ne kadar çok işbirliği olursa İnşaat Mühendisleri Odası olarak o kadar hızlı hareket edebiliriz. Çünkü bu işin bir mali boyutu da var. O nedenle işbirlikleri işin daha rahat ilerlemesine olanak tanır. İşbirliğine hiç kimse 'hayır' demez" dedi.

"KENTİN CAN GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ÇOK İYİ BİR ÇALIŞMA OLACAĞINA İNANIYORUZ"

Bundan sonra yapılması gerekenlere de değinen Ak, "Nereden işe başlayacağınızı bilmeniz gerekiyor. Herkes 'eski binalar' diyor. Evet, doğru! Eski binaların tekrar tekrar kontrol edilmesi gerekiyor. Ama bizim orta yaştaki binalarımız da var. Yeni binalarımız da var. Biz, deprem bölgesindeki orta yaştaki binaların da depremde hasar aldığını gördük. İşte bütün bunların komple çıkartılması gerekiyor. Bu da bölgelemelerle ve haritalamalarla yapılacak bir şey. Bu, kentimizin önümüzdeki vizyonunu oluşturmada çok önemli bir nokta. Yani kentin can güvenliği açısından çok iyi bir çalışma olacağına inanıyoruz. Şu anda biliyorsunuz yerbilimcilerin açıklamaları var. Biz bilime önem veriyoruz. Yerbilimcilerin bugüne kadar açıkladığı, sayısallaştırdıkları, ulaşılabilir hale getirmiş oldukları çok önemli veriler var.  Şimdi bu veri raporlarını bize sundular. Yer bilimciler, 'şuralarda bizim verilerimiz var, bunların değerlendirilmesi gerekiyor, önlemlerini alın' diyor. Şimdi yer bilimciler bunları söylüyorken bizim bir adım atmamız gerekiyor. Yer bilimciler de şu anda Adana ve Kıbrıs bölgesini işaret ediyor" ifadelerine yer verdi.

"BİZ CAN GÜVENLİĞİNİ GÖZETİYORUZ"

İnşaat mühendislerinin, 'çok şiddetli bir deprem olursa yapılan binanın hasar alsa da içindeki insanların binadan yürüyerek çıkmasını' öngördüğünü belirten Ak, "Biz, işin ekonomik değerinden ziyade can güvenliğini gözetiyoruz. Şu an mevcut binalarımız ve yeni yapılan binalarımız da tabii ki yönetmeliğe göre yapılıyor. Bunların da uygun şekilde denetlenmesi gerekiyor. İşçilik hatalarının minimuma indirgenmesi gerekiyor. Bu hataların artık kaybedilmesi, yok edilmesi gerekiyor. Aynı zamanda binalar yapıldıktan sonra da bakımlarının yapılması gerekiyor. Müdahalelerinin olmaması gerekiyor. O kadar çok noktayı barındıran bir halka ki bu; bu çemberin içinde kalmak adına bizim nereden başlayacağımızı bir kere belirlememiz gerekiyor" dedi.

"KONU 'DEPREM' OLUNCA SİYASET ÜSTÜ BAKILMASI GEREKİYOR"

Artık ciddi anlamda harekete geçilmesi gerektiğini belirten Ak, "Kentimizdeki vatandaşlarımız artık bir çalışmayı hak ediyor. İleride olası bir depremde Mersin'in de bir 'enkaz bölgesi' olmaması adına bu çalışmaların bir an önce tamamlanması gerekiyor. Deprem konusu dile geldiğinde; bütün yerel yönetimlerin ve ilçe müdürlüklerinin işbirliği içerisinde çalışması gerekiyor. Bu olaya siyaset üstü bakılması gerekiyor" diye konuştu.