Su tüketimiyle ilgili Mersin için bir kısıtlama gelecek mi?

Tarih: 3 Mart 2023 Cuma 17:07

Haber-Emrah Birgül

Çanakkale Belediyesi tarafından encümen kararıyla getirilen su kullanımına yönelik kısıtlama, Türkiye'nin gündemine oturdu. Bu yıl yağışların az olması nedeniyle Çanakkale'nin merkezinde içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayan Atikhisar Barajı'nın 54 milyon 115 bin metreküplük su kapasitesi, son günlerde 23 milyon metreküpe düştü. Mersin'de su kullanımına yönelik henüz bir kısıtlama getirilmedi. Ancak Mersin'in içme suyu ihtiyacını karşılayan Berdan Barajı'nın su kapasitesi yüzde 15,9'a düştü. Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.; Mersin'deki Pamukluk Barajı'nın aktif doluluk oranını ise yüzde 34,3 olarak bildirdi.

VAHAP SEÇER'DEN DSİ'YE 'PAMUKLUK BARAJI' ÇAĞRISI!

Pamukluk Barajı, bir kez daha Mersin'in gündemine oturdu. Depremin ardından Mersin'in yoğun depremzede göçü aldığını vurgulayan Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, 6 Şubat'ı izleyen haftalarda Mersin'deki su tüketiminin yüzde 15 oranında arttığını açıklamıştı. 21 Ocak 2023'te "Pamukluk Barajı 10 yıl önce açılacaktı, henüz hizmete alınmadı" açıklamasında bulunan Seçer, depremin ardından Pamukluk Barajı'nı gündeme taşıdı. Her damla suyun çok önemli olduğunu vurgulayan Seçer, "DSİ Genel Müdürlüğü, Pamukluk Barajı arıtma-isale hattını geç kalmadan başlatmalıdır" ifadelerine yer verdi.

ÇANAKKALE'DEN 'YASAK', MERSİN'DEN 'UYARI' GELDİ

Barajlardaki doluluk oranlarının düşmesi nedeniyle Çanakkale'de birtakım kısıtlamalar getirildi. Buna göre, konut ve iş yeri önlerinin ve içlerinin hortumla yıkanması yasaklandı. Halı ile kilim yıkamaları ve şehir şebeke suyuyla hortumla araba yıkanması da yasaklandı. Öte yandan oto kuaför yıkama işletmelerinde su tüketiminin en fazla ayda 20 metreküp olarak uygulanmasına, oto kuaför yıkama, halı yıkama, hamam, tuvalet gibi su tüketimi yüksek olan iş yerlerinde ön ödemeli elektronik sayaç takılmasına, yer altı suyu kullanımı varsa mekanik sayaç takma mecburiyetinin getirilmesine karar verildi. Mersin'de ise henüz bir kısıtlama getirilmese de ciddi uyarılar yapıldı. Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Mersin'in 'çok şiddetli kuraklık' kategorisine geçtiğini duyururken, Mersin Büyükşehir Belediyesi ile Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi yetkilileri de suyun tasarruflu kullanılması noktasında vatandaşlara uyarılarda bulundu.

YAZ AYLARINDA MERSİN'DE 'SU SIKINTISI ÇEKİLEBİLECEĞİ' BELİRTİLDİ

MESKİ Genel Müdürlüğü, Berdan İçme Suyu Arıtma Tesisi'ne kış ayı olmasına rağmen maksimum kapasiteye yakın yaklaşık yüzde 93 ile yüzde 96 oranlarında su çektiklerini açıkladı. Özellikle yaz aylarında su tüketiminin yüzde 50 oranında artacağını öngören MESKİ, yaşanan kuraklıkla da birlikte kentte ciddi oranda su sıkıntısı çekilebileceğine vurgu yaptı. Mersin Büyükşehir Belediyesi Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanı Dr. Emel Deniz Avcı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün düzenli aralıklarla vermiş olduğu kuraklık haritalarından söz ederek, "İlimiz en son yayınlanan kuraklık haritasında 'Olağanüstü Kurak İller' arasında yer almakta. Bunun ne yazık ki şu anda mevcutta olan iklimle alakalı bir sıkıntısı varken, yağışlarla alakalı bir durumu varken bununla birlikte ilimizdeki hızlı nüfus artışı ile birlikte de ciddi problem yaşıyor durumdayız. Özellikle Suriyeli mülteciler ve bununla beraber en son yaşanan deprem felaketi sonunda ilimize yaşanan göçle birlikte su tüketimimiz ciddi oranda arttı. Bu da beraberinde bazı sorunları getiriyor" dedi.

KENTİN NÜFUSU 2 MİLYON 700 BİNE DAYANDI!

MESKİ Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar hakkında da bilgi veren Avcı, "Her ne kadar ilimizin tabela nüfusu 2 milyon olsa da şu anda bir gerçeklik var ki bu 2 milyonun üzerinde yaklaşık 700 bine yakın vatandaşımız şu anda Mersin'de ikamet eder vaziyette. Bunların arasında hem Suriyeli mülteciler hem Rusya savaşından ülkemize gelen misafirlerimiz ve bunun yanında depremden etkilenen vatandaşlarımızla birlikte nüfusumuz neredeyse 2 milyon 700 bini bulmuş vaziyette. Bu da su tüketiminde beraberinde bir artışı getiriyor. Bizim en fazla pik dönem dediğimiz geçen yılki Kurban Bayramı dönemindeki su tüketimi ile kıyasladığımızda ortalama yüzde 15'lik bir artışı şu dönemde görebilir vaziyetteyiz" diye konuştu.

MESKİ, SU TÜKETİMİNİ ANLIK OLARAK TAKİP EDİYOR

Mersin'in yüzde 72'sine hitap eden Berdan İçme Suyu Arıtma Tesisi ile Berdan Barajı'nın şu anda aktif olarak ve tam kapasiteyle çalıştığından da söz eden Avcı, "Devlet Su İşleri'nin ivedilikle Pamukluk Barajı'nı, İsale Hattı'nı ve Arıtma Tesisleri'ni de yapılandırıp, devreye alması gerekmekte. Aksi takdirde daha büyük problemlerle karşılaşacağız. Biz MESKİ Genel Müdürlüğü olarak tüm kaynaklarımızı izlediğimiz, tüm içme suyu şebekemizi izlediğimiz, bununla beraber yine atık su arıtma tesislerimizi ve aboneleri izlediğimiz Merkezi Veri Depolama Sistemi dediğimiz SCADA Sistemimiz aktif olarak devrede. Bu SCADA Sistemi ile online müdahaleleri gerçekleştirip, kaynaktan deşarja kadar suyu her basamakta izleyip, kayıp-kaçak oranlarını azaltıyoruz. Şehri belli basınç bölgelerine böldük, bu basınç bölgeleriyle beraber su tüketimlerinin, arızaların düzenli olarak takibini yapıyoruz" ifadelerini kullandı.

MESKİ, ATIK SUDAN TASSARUF SAĞLIYOR

MESKİ olarak akıllı şehirler kapsamında akıllı sayaç uygulamasına da başladıklarını belirten Avcı, bu sayede kayıp-kaçak oranlarını azaltıp, su tüketimindeki rejimlerin düzenli olarak takibini yaptıklarını kaydetti. Avcı, "Her damla suyun ne kadar önemli olduğu bilinciyle, arıttığımız atık suları da değerlendiriyoruz. Çünkü su tüketiminin oldukça büyük bir kısmı atık suya dönüşüyor. Bizim toplamda 25 tane atık su arıtma tesisimiz şu anda mevcut ve aktif olarak devrede. Atık su arıtma tesislerinde arıttığımız suların kalitesi son derece iyi olduğu için Türkiye'nin en büyük geri dönüşüm projelerinden bir tanesi olan Karaduvar Atıksu Arıtma Tesisi'nde deşarj ettiğimiz suyun şu anda Şişecam Soda Sanayi A.Ş.  ile yaptığımız protokol çerçevesinde 4 bin metreküp saatlik bir kısmını Şişecam Soda Sanayi A.Ş.'nin değerlendirmesi üzere onlara vereceğiz. Böylelikle onların kullandığı temiz suyu azaltmış olacağız. Bu da su döngüsü ve su sürdürülebilirliği açısından bizim için son derece önemli. Yine diğer tesislerimizde de orta refüj sulamada, benzer şekilde tarımsal sulamada kullanmak için de çalışmalarımız hızla devam ediyor. Kaynaktan deşarja kadar suyun ne kadar önemli olduğunu bilip, gözümüz, kulağımız suda, tüm çalışmalarımıza tüm hızıyla devam ediyoruz" şeklinde konuştu.

BEKLENEN YAĞIŞLAR BU YIL GELMEDİ

Mersin Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanı Dr. Kemal Zorlu, kentin son açıklanan haritaya göre 'Çok Kurak İller' arasında değerlendirildiğini hatırlatarak; bunu vatandaşların da hissettiğini belirtti. Zorlu, "Yağmur ve kar yağışı yok. Yaylalarımıza baktığımızda normalde beyaz olarak görmemiz gereken yerlerin aslında yeşil ya da kahverengi olduğunu görüyoruz. Tabi bu durum şu anda belki çok hissetmesek bile yazın su açısından ciddi sıkıntılar yaratacak bir durum. 'Bunun sebebi nedir' diye bakacak olursak; global anlamda iklim değişikliklerini tanımlarken aslında biz bunun dramatik olan iklim olayları ile neticelendiğini ifade ediyoruz. Yani normalde olması gereken yağışların olmaması ya da zamanında olmaması, çok kısa zamanlarda çok yoğun miktarda yağışın gerçekleşmesi gibi olaylarla karşımıza çıkıyor. Bunun yanında su kaynaklarımızın dışında, yangın vesaire gibi olaylar da benzer şekilde bu iklim değişikliklerinin sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Bu tür durumları insan hayatına doğrudan etki eden durumlar şeklinde hissediyoruz. Bunun için gerekli önlemlerin önceden alınması gerekiyor" diye konuştu.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ TETİKLEYEN ETKENLER AKTARILDI

Bireysel olarak alınabilecek önlemler hakkında da konuşan Zorlu, su kullanımında tasarrufa gitmek, dikkatli olmak ve evlerdeki boşa giden suyun heba olmasının önüne geçmek için bazı önlemler alınması gerektiğini ifade ederek şunları söyledi; "İklim değişiklikleri kuraklığa neden oluyor. 'İklim değişikliği ile mücadelede biz Mersin'de neler yapıyoruz, dünya genelinde neler yapılıyor ve bireysel olarak neler yapabiliriz' diye bakacak olursak; iklim değişikliğinin temel nedenlerinden birisi aslında fosil yakıtların enerji kaynağı olarak kullanılması. Fosil yakıtların enerji kaynağı olarak kullanılmasının önüne geçebilmemiz için bizim gereksiz enerji kullanımını ortadan kaldırmamız ve kullanmış olduğumuz enerjinin kaynağının da temiz enerjiden elde edilmiş olması gerekiyor. Kullanmış olduğumuz enerji fosil yakıtlardan gelirse iklim değişikliğini hızlı bir şekilde tetikliyor. Bireysel olarak iklim değişiklikleri ile mücadele noktasında ve bunun sonuçlarından biri olan kuraklığın da ortadan kalkabilmesi için gereksiz olan tüm tüketimleri bir an önce ortadan kaldırmamız gerekiyor."

PAMUKLUK BARAJI HİZMETE ALINIRSA NE DEĞİŞİR?

Mersin genelinde kullanılan suyun büyük bir oranının kentin en büyük barajı olan Berdan Barajı'ndan sağlandığını aktaran Zorlu, "Berdan Baraj Havzası'nı ve Pamukluk Barajı Havzası'nı 2 tane eş havza olarak ifade edebiliriz, Batı kısımda yer alan Pamukluk Barajı Havzası'nda bir baraj inşa edildi ve su tutulmaya başlandı. Pamukluk Barajı'nda bir an önce bir içme suyu arıtma tesisinin yapılması ve buradaki isale hatlarının inşa edilmesiyle birlikte biz cazibeli akış ile daha az enerji kullanarak içme suyu verme imkanını sağlayacağız. Çünkü Berdan Barajı'ndan biz kentimizdeki belirli kotlardaki insanların yaşamış olduğu alanlara suyu göndermek için pompalar ve terfi istasyonları kullanıyoruz. Bu kullanmış olduğumuz pompalar ve terfi istasyonlarında da enerji tüketiyoruz. Fakat Pamukluk Barajı'na içme suyu arıtma tesisini yaparsak herhangi bir terfi istasyonu kullanmadan Berdan'dan enerjiyle göndermiş olduğumuz noktalara suyu aslında cazibe ile göndereceğiz. Bu oldukça önemli bir durum. Aynı zamanda kente 2 tane farklı barajdan su ikmali yapmak olası bir sorunda birbirinin yedeği sayılabilecek bu barajlar ile sorunu çözmeye yarayacaktır. Yani birinde herhangi bir sıkıntı yaşadığımızda, diğer barajımız bizim kentte verilecek olan içme suyu noktasında kurtarıcımız olacaktır. Bu açıdan da Pamukluk Barajı'nın bir an önce içme suyu arıtma tesisinin yapılması ve devreye alınması oldukça önemli" ifadelerine yer verdi.