Çorap Söküğü / Necdet CANARAN

Türk halkı en çok devletten korkuyormuş.

Hayır, şaka etmiyorum. Karıştırdığım falan da yok, aynen öyle! Türk halkı en çok devletten korkuyormuş.

Vaktizamanında yapılan bir akademik çalışmada katılımcılara “Devlet denince aklınıza ne geliyor?” diye sorulmuş.

Yanıtların önemli bölümü “korku” olmuş.

Doğruya eğri demeyeceğim:

Karakoldan korkarız.

Mahkemeden korkarız.

Mübaşirden korkarız.

Gümrükten,

Maliyeden,

Hastaneden,

Belediyeden korkarız.

*

Hepsi bu kadar mı, elbette değil.

Kaymakamdan korkarız.

Validen korkarız.

Vali yardımcısından korkarız.

Bakan yardımcısından korkarız.

Bakandan korkarız.

Hükümetten korkmak ne kelime zangır zangır titreriz.

İnsan ister istemez meraka düşüyor:

- Devlet olmazsa, millet; millet olmazsa devlet olmaz...

- Devlet, millet için varsa millet olarak devletimizden niçin bu kadar korkuyoruz?

*

Akademik tespite göre, bu korkunun oluşmasında, askeri darbelerin rolü çok büyükmüş.

Bilime saygısızlık edemeyiz. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin bilançosunu birlikte anımsayalım:

- Siyasi partiler kapatıldı.

- 650 bin kişi gözaltına alındı.

- 1 milyon 683 bin kişi fişlendi.

- Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.

- 7 bin kişi için idam cezası istendi.

- 517 kişiye idam cezası verildi. 

- Haklarında idam cezası verilenlerden 50’si asıldı.

- İdamları istenen 259 kişinin dosyası Meclis’e gönderildi.

- 71 bin kişi TCK'nin 141, 142 ve 163. maddelerinden; 98 bin 404 kişi ise ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan yargılandı.

- 388 bin kişiye pasaport verilmedi.

- 30 bin kişi ‘sakıncalı’ olduğu için işten atıldı. 

- 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı.

- 30 bin kişi ‘siyasi mülteci’ olarak yurtdışına gitti.

- 937 film ‘sakıncalı’ bulunduğu için yasaklandı.

- 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu.

- 3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesi ve 47 hâkimin işine son verildi. 

- 400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi. 

- Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi. 

- 31 gazeteci cezaevine girdi. 

- Gazeteler 300 gün yayın yapamadı. 

- 13 büyük gazete için 303 dava açıldı.

- 39 ton gazete ve dergi imha edildi.

*

Geldik zurnanın zırt dediği yere.

- Yurttaş, askeri darbenin sonuçlarını alt alta dizip vaziyete bakınca devletten korkmakta haksız mı?

Korkuyorum, korkuyorsun, korkuyor, korkuyoruz.