Mersin Cemevi ve Toros Üniversite’nin katkılarıyla düzenlenen ‘Tahtacı Alevi Kültüründe Kadın’ konulu panelde, Tahtacı kadınların hem inançtaki hem de yaşamdaki yeri konuları ele alındı.
Mersin Cemevi’nde Toros Üniversite’nin katkılarıyla ‘Tahtacı Alevi Kültüründe Kadın’ paneli düzenlendi. Panele Mersin’de yaşayan Tahtacı Aleviler yoğun ilgi gösterirken, moderatörlüğünü Dr. Ruhsar Uçar’ın yaptığı panele konuşmacı olarak Halk Bilim Uzmanı ve Yazar Hilmi Dulkadir, Mersin Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nilgün Çıblak Coşkun ve Halk Bilimi Araştırmacısı Celal Necati Üçyıldız katıldı. Açılış konuşması yapan Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) ve Mersin Cemevi Başkanı Pir Hasan Kılavuz, “Mersin Cemevi’nin böyle güzel panele ev sahipliği yapmasından dolayı mutluyuz. Tahtacı Kadını, gelenek ve göreneklerini sadakatle koruyandır. Yaşamın her alanında kadının etkisini görmek mümkündür. Gelenek ve göreneklerin bugüne gelmesinde Tahtacı kadınların emeği büyüktür. Bu panelde emeği geçen canlarımıza teşekkür ederiz. Ayrıca Gazi Katliamı’nda yaşamını yitirenleri saygıyla anıyorum”diye konuştu. Dr. Ruhsar Uçar, Alevilikte kadının önemine dikkat çekerken, Halk Bilim Uzmanı ve Yazar Hilmi Dulkadir, ‘Mersin Tahtacı Türkmenleri ve Sarıkız Söylencesi’ başlıklı sunum yaptı.
“EMEKLERİNİN KARŞILIĞINI ZORLAMAKLA DEĞİL ‘KISMET’TE ARAMAKTADIRLAR”
“Tahtacıların yaşamı ve temel özellikleri nedir? Tahtacılar KİMDİR? Onların bir tarihi var mıdır? Anadolu’ya nasıl ve ne zaman gelmişlerdir?” sorularının cevapları için yıllarca çalışmalar yürüttüğünü belirten Dulkadir, “Günümüz Tahtacı ailesinin işi, devletin sahibi olduğu ve belirlediği orman sahalarında alaçık denilen çadırlarında ya da kesilen ağaç dallarından oluşturdukları geçici barınaklarda kalarak sürekli kesim yapmak, dökülen alın teri karşılığında geçimlerini sağlayabilmektir. Tahtacı kadın, üretimin ana unsurudur. Tahtacı kadının çok çalışması bedenine yansımıştır. Yegane varlıkları üç beş katır, balta ve bıçkılarıdır. Ne yazık ki onca zorlu çalışmalarına rağmen yeterince gelir elde edememektedirler. Emeklerinin tam karşılığını talep etmekte ısrarcı davranamayacak kadar munistirler. O kadar naifler ki, onlar emeklerinin karşılığını zorlamakla değil ‘kısmet’te aramaktadırlar.
Tahtacıların işlerinin her ne kadar ağaç kesmek ise de ağaçlara bağlılığı oldukça yüksektir. Geniş çaplı bir kesim olursa işe başlamadan önce, hayır duası ederler, herhangi bir kaza bela olmasın diye kurban keser, işe ondan sonra başlarlar. Bu gelenek, Tahtacıların piri olan Habîb’in Neccâr’dan beri uygulanmaktadır. Tahtacılar Muharrem ayında ağaç kesmezler. Tahtacı kadın, üretimin ana unsurudur. Tahtacı kadının çok çalışması bedenine yansımıştır. Medeni kanundan önce de Tahtacı Alevilerde tek eşlilik vardı. Tahtacıların toplumsal yaşamda ilkeleri vardır. Aynı ırktan evlenirler. Ve Tahtacılarda boşanma olmaz. Tahtacılar kendilerini özel kimliği ait olduklarını düşünürler. Sosyal yaşamı ve evlenme biçimi en belirgin özeliğidir. Tahtacılar yaşamları hakkında kimseye bir şey anlatmazlar. Gizlilikleri vardır” dedi.
“KADIN ALEVİ İNANCINDA ERKEKLE EŞİT ROLLERİ PAYLAŞIYOR”
Mersin Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nilgün Çıblak Coşkun da, kadının günlük yaşamdaki görevleri ve Tahtacılarda değişim ve dönüşüme dair sunum gerçekleştirdi. Araştırmaları boyunca Tahtacıların sadeliğine ve sıcakkanlılığına tanıklık ettiğini ifade eden Prof. Dr. Nilgün Çıblak Coşkun, “Dini ve günlük yaşamda kadın erkekle yan yana ve aynı işleri yaparak yaşamdaki rolünü oynuyor. Kadın Alevi inancında erkekle eşit rolleri paylaşıyor. Günümüzde de bu durum devam etmektedir. İnancın sürdürülmesinde Tahtacı Alevi kadınlar önemli görevler üstleniyor” diye belirtti. Halk Bilimi Araştırmacısı Celal Necati Üçyıldız ise, Tahtacılarda kadının yerine işaret ederek, “Tahtacı Alevi erkanında kızların ikrar alınması yoktur, ama cuma akşamına kimlerin katılacağı konusunda bir yöntem yoktur. Ama yolun öğrenme yeri de cuma akşamlarıdır. Karar verilir. Kız, erkek gençler cuma akşamlarına birlikte katılabilir. Şimdi meydan açılan Tahtacı yerleşim yerlerinde musahipli olanlar Cemevi’nde, gençler ise bir başka geniş evde cuma akşamı toplanmaya devam ediyorlar” diye aktardı. Celal Necati Üçyıldız sunumun ardından Tahtacı Semahı dönüldü. Panel Kızılkaya Köyü kadınlarının oynadığı mengiyle son buldu. (Haber Merkezi)
|
Yorumlar (0)
